Omara (Mara Oláh) uzun vadeli ayakta

1988’de, kırk üç yaşında, Omara lakabıyla anılan Mara Oláh (1945–2020), annesinin ölümünün ardından bir tür iyileşme süreci olarak resim yapmaya başladı. Görüntüleri, doğrudan Macaristan’da yaşayan bir Roman kadın olarak geçmişteki ve şimdiki deneyimlerinden alınmıştır. 1992’den itibaren, yanlış yorumlamaya yer vermemek için eserlerine altyazı benzeri yazılar ekleyecekti: Kendi hikayesini anlatacaktı.

Bu serginin başlığı—“Beni kıskandın. Böylece World Wide Web’e girdim ve hatta adımı telif hakkıyla korudum. . .”— sanatçının kendisini tuvale yayılmış odalık bir pozla resmettiği 2007-09 tablosundan alıntılanmıştır. Bu fantezide Omara bordo bir elbise giyiyor, masmavi gözleri dudaklarını, tırnaklarını ve aksesuarlarını süsleyen kırmızı rengiyle dengeleniyor. Avuç içlerinden birinin altına sıkıştırılmış, üzerinde “telif hakkı” yazan kağıtlar var. Sanatçı, daha küçük bir ekte, sanat ortamı tarafından nasıl algılandığını hissettiğini tasvir etti: kilimlerin altında kambur, yüzünü kaplayan asi saçlar. Bu ikili otoportre, Omara’nın halka açık kişiliğini tuval üzerinde dikkatli bir şekilde yönetmesini yakalıyor. Diğer resimler, icra edilen farklı kimlikleri sergiliyor: Roman anne, dünyaca ünlü sanatçı, naif ressam, Mara Gallery’nin (Macaristan’daki ilk özel Roma galerisi) girişimci sahibi, “lüks kulübesinde boş zamanlarının tadını çıkaran grande dame” ” Szarvasgede’de.

Açıktır ki, resimlerinde sık sık ırkçılıkla yüz yüze gelse de, Omara’nın çalışmalarını yalnızca Roman mirasının merceğinden okumak indirgemeci olacaktır. İçinde Allah kahretsin ırkçı cimri, bu benim sana mesajım. . .2009, Macar halkının Roman topluluğundan insanların öldürülmesine karşı kayıtsızlığını eleştiriyor. Ama sana acıyorum. İyi bir insan olmanın nasıl bir şey olduğunu asla bilemeyeceksin. . .2014, iki polis memurunun, çantalarla dolu çantalarla halka açık bir meydanda gölgede oturmaya cesaret eden sanatçının evsiz olduğunu varsaymasının öyküsünü anlatıyor.

Yeni nesil Roman sanatçılar kimliklerine daha muğlak bir yaklaşım arayabilirken, Omara’nın kişisel ve karizmatik sesi, Roman sanatçı topluluğunun kendi kendini güçlendirmesinde önemli bir dönüm noktası oldu.

— Krisztián Gábor Török