Depremlerin Ardından İstanbul’da Sanat Yeni Bir Ses Kazanıyor

İSTANBUL — Deprem olmadan yıllar önce Ci Demi depremin fotoğraflarını çekiyordu. Türk sanatçının ilk serisi, Dünyanın Sonu Gündüz Olacak mı? (2017–19), yaklaşan felaketin ürkütücü bir şekilde uygun olmayan kentsel sahnelerde hayali işaretleri: bir buket bükülmüş inşaat demiri, terk edilmiş bir fotoğraf albümü, beton blok yığınlarına yansıyan bir şehir manzarası.

Demi, “İstanbul’a her zaman geri sayım yaşayan bir şehir gibi baktım ama geri sayımın ne zaman başladığını bilmiyoruz” dedi. hiperalerjik.

Sanatçının dediği gibi “çok üzücü bir tesadüf… [that] Demi’nin çalışmalarının bir galeri sergisi, geçen ay yaşanan felaketten sadece iki gün önce İstanbul’da açıldı. 6 Şubat’ta meydana gelen ikiz depremlerin merkez üssü pek çok kişinin beklediği gibi Türkiye’nin en büyük şehri değil, ülkenin güneydoğusundaki Kahramanmaraş ilinden yaklaşık 900 kilometre uzaktaydı. Hem Türkiye’de hem de komşu Suriye’de 55.000’den fazla insan öldü.

Depremin sonrasına ilişkin haber görüntüleri, Demi’nin çalışmalarında, özellikle de pembe ve gri beton parçalarının bir halının üzerine serpiştirildiği 2018 tarihli “Your Lonely Passport and Fragile Identity” adlı fotoğrafında görsel yankılar buluyor. Sanatçı arkadaşı Umut Toros ile Mixer’deki şu anki sergisi, Manzaranın Ötesindeİstanbul’un merkezi Beyoğlu semtindeki galerilerde yer alan ve depremlerden önce tasavvur edilen, ancak şu anda ülke çapında yaşanan derin keder, acı ve yönelim bozukluğu hissini ileri görüşlü bir şekilde anlatan çok sayıda sergiden biridir.

Küratör Elâ Atakan, “Bazen sanatçıların bir şeyleri olmadan önce hissedebildiklerini düşünüyorum” dedi. hiperalerjik şovu hakkında Bir Anlık Yokluk İnsanların beklenmedik kayıplarla nasıl başa çıktıklarını keşfeden dört kadın sanatçıyı bir araya getiren Galerist’te. Ancak tüm bu sergilerin uğraştığı kavramlar, daha önceki doğal afetlerin yanı sıra siyasi, kültürel ve sosyal çalkantılardan payına düşeni almış bir ülkede pek de yeni kavramlar değil.

1999’da İstanbul yakınlarında meydana gelen ve en az 17.000 kişinin hayatını kaybettiği depremin çocukluk anıları ve ailesinin eski köy evinin parçalanmış kalıntılarına yapılan ziyaret, sanatçı Sibel Kocakaya’nın işlerine binaların kırılganlığına karşı bir duyarlılık aşıladı. kutsal alanları olarak görüyorlar. Onun solo gösterisi Toprak ve Yapıyine Mixer’da, müstakil merdivenlerden oluşan küçük kil heykeller ve mimari unsurları tehlikeli görünen düzenlemelerde birleştiren resimler ve kolajlar içerir.

Sena Başöz’ün sergisinde yer alan performans ve video yerleştirmesi “The Parade”de (2023), antik sütun parçaları ve daha modern binalar İstanbul’un ana caddelerinden birinde yürüyen insanlar tarafından havaya kaldırılıyor. İyileşme Olanakları kültür merkezi Yapı Kredi Kültür Sanat’ta. Çalışma, fetih, afet ve mülksüzleştirme sonrası da dahil olmak üzere, şehrin yüzyıllar boyunca sürekli olarak yeniden inşa edildiği tarihin katmanlarını vurguluyor.

Gizleneni görünür kılmak ve susturulanı seslendirmek de benzer başlıklı şovun ana temaları. Kolektif ‘Şifa’ yeni açılan Metro Han kültür merkezinde. Çoğu Türkiye ile bağlantısı olan, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve baskıcı sosyal normlar gibi konularla yüzleşmek için yaratıcı yollar bulan bir düzineden fazla kadın sanatçıya yer veriyor.

Leyla Emadi’nin mekâna özgü çalışması “Çıkmaz Sokak”ta (2023), “Size bir sır vereyim/ Kimse muaf değildir acıdan/ Gelir gider/ Yine gelir, yine gider” sözleri beton bloklara oyulmuştur. hiçbir yere dönmeyen bir merdivenin basamakları. Tracey Emin’in “Bazen elbise paradan daha değerlidir” (2001) adlı videosunda, kıraç bir arazide bir spagetti Western müziği eşliğinde koşan bir gelin tasvir edilirken, İnci Eviner “Hiçbir Yer” adlı fotoğrafında İstanbul’un dağınık saçaklarında gerçeküstü bir tablo yaratıyor. -Body-Here” (1999), tartışmalı kentsel dönüşüm süreçlerine bir yanıt.

için metin Kolektif ‘Şifa’ sergi bir ifade eder bulma Türk kamuoyu araştırma şirketi KONDA tarafından kadınların depresyonda olduklarını bildirme olasılıklarının erkeklerden daha yüksek olduğu ortaya çıktı. Küratör Ayça Okay, serginin palyatif bir yaklaşım sunmak yerine şişelenip satılamayan, “doğrudan acıya bakmayı” gerektiren şifa yollarını keşfetmeyi amaçladığını söyledi. hiperalerjik.

Hükümetin geçen ay yaşanan felaketle nasıl başa çıktığına ilişkin tepkilere atıfta bulunarak, ifade özgürlüğü üzerindeki kısıtlamaları yıllarca sıkılaştırdıktan sonra, Türkiye’deki insanların şimdi tam olarak bunu yaptığını sözlerine ekledi. “Depremden sonra çok şey gitti ama [government’s] Yetki de gitti” dedi Okay. “Toplumda eskiden var olan korkuyu değiştirdi.”

Sanatçı Burçak Bingöl, “Maliyeti gerçekten yüksekti ama uzun bir aradan sonra ülkenin gidişatında bir değişiklik olacağından umutluyum” dedi. Galerist şovundaki çalışmaları Bir Anlık Yokluk kökleri, 2015 ve 2016’da İstanbul, Ankara ve diğer şehirleri terörize eden bir dizi bombalama ve diğer şiddetli saldırılar olan Türkiye için başka bir travmatik döneme dayanıyor. Böyle bir saldırı, Bingöl’ün üzerinde çalıştığı seramik bir heykelin fırının içinde patladığı gün meydana geldi.

Bingöl, daha sonra yıkılan eserinin kırılan parçalarını bir türlü bırakamadığını fark ettiğini söyledi. “Nasıl hayatta kalacağını anlamak bir tür sanatsal içgüdüydü” dedi. hiperalerjik. Parçaları parlattı ve üzerlerine çiçekler boyadı, ardından el dokuması ipekten yapılmış bir bomba giysisine benzer bir çiçek deseni uyguladı. (Materyal tesadüfen bu yılki depremlerden en çok etkilenen şehirlerden biri olan Antakya’daki bir aile tarafından üretilmiş.) “Biraz ironik bir ifadeydi – beni hiç korumayan ‘koruyucu’ bir giysi, dedi.

Çiçekli takım elbise ve kırık parçalar, Bingöl’ün stüdyosunda 2022’nin sonlarına kadar kullanılmadı ve Atakan, bir yokluk sergisine katkıda bulunmak için kendisine başvurdu. Sanatçı, “Elâ bana bu konudan bahsettiğinde aklıma bu eserler geldi ama o günleri tekrar geri getirmekte tereddüt ettim” dedi. Bir hafta sonra vardı başka bir bombalı saldırı istanbulda. Bingöl, bomba kıyafeti içinde bir dizi fotoğrafını çekti ve seramik parçalarına dallar ekleyerek onları çiçeğe dönüştürdü (Kusursuz Akış2016–23) galeri zemini ve duvarlarından çiçek açan.

Galerist’in giriş odasında, Bingöl’ün fotoğraflarından biri. Öngörülen Diziler (2016–23) serisi, Ayça Telgeren’in örtülere sarılmış depremzedelerin son haber görüntülerini anımsatan, kefenlenmiş, yüzükoyun bir forma sahip beton heykeliyle eşleşiyor. Telgeren’in “Dreamer” (2023) adlı işi aslında saçlara sarılı bir bedeni tasvir ediyor, Kafkasya’dan gelen atalarının meşhur güzel buklelerine gönderme yapıyor ve hiç var olmamış bir kültür ve dil yüzünden hissettiği kayba sanatsal bir yanıt veriyor. ona geçti.

Bingöl, “Sergiler sadece hikayenizi anlatmaktan ibaret değil, daha çok insanların kendi hikayelerini anlatabilecekleri bir alana açılan bir portal gibi, özellikle Türkiye’de buna ihtiyacımız var” dedi. “Sanat bu felaketleri dönüştürmeli; kimsenin acımasız bir gerçeği tekrar tekrar görmesine gerek yok.”

Sergiler ay sonuna kadar görülebilecek.